Het belang van ondernemende praktijkdocenten in het creatieve hoger onderwijs

Geachte dames en heren,

In een recente motie verzoekt een deel van de Kamer de regering een krachtig signaal te geven aan universiteiten en hogescholen over de wenselijkheid van stabiele carrièrepaden en in kaart te brengen welke mogelijkheden er zijn om afspraken te maken over het herstellen van de balans tussen het aantal vaste en flexibele contracten.

Doel van de motie is het hoge aantal tijdelijke contracten in het hoger onderwijs tegen te gaan, conform de nieuwe Wet Werk en Zekerheid. In de overwegingen bij de motie staat dat flexcontracten een negatief effect (kunnen) hebben op de continuïteit en kwaliteit van onderwijs en onderzoek.

De staatssecretaris van Financiën heeft daarnaast in een brief aan de Kamer aangegeven aan een alternatief te werken voor het eerdere wetsvoorstel Beschikking Geen Loonheffing (als opvolger van de VAR) om de verantwoordelijkheden van de opdrachtnemer en de opdrachtgever bij het beoordelen van hun arbeidsrelatie in balans te brengen. Hierbij wordt een sectorale benadering met standaard voorbeeldovereenkomsten voorgestaan. Dit naar aanleiding van voorstellen van zzp-, werkgevers- en werknemersorganisaties daartoe.

De Dutch Creative Council en de Federatie Dutch Creative Industries hechten net als de Kamer en het Kabinet aan kwalitatief hoogwaardig creatief onderwijs en een heldere verdeling van verantwoordelijkheden in de arbeidsrelatie. Wij voorzien - in elk geval voor de creatieve sectoren – echter schadelijke en onbedoelde neveneffecten.

Wanneer de interpretatie van de Belastingdienst van de gezagsverhouding tussen onderwijsinstelling en praktijkdocent leidt tot het verplicht aangaan van een arbeidsovereenkomst, zal een deel van deze belangrijke groep docenten voor het creatieve onderwijs verloren gaan.

In de creatieve disciplines zijn leerkrachten uit de creatieve beroepspraktijk – gerenommeerde creatieve ondernemers, specialisten op een bepaald gebied en aanstormende talenten - essentieel voor de kwaliteit van het onderwijs én de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt.

Er zijn momenteel veel creatieve ondernemers, ontwerpers, architecten, muzikanten, film, game- en reclamemakers, verbonden aan een hogeschool of universiteit. Zij brengen relevante kennis uit de praktijk over aan studenten en brengen daarmee bovendien het plezier in ondernemerschap over. De dynamiek in de creatieve sector is zeer groot. Ondernemers die dag in dag uit actief zijn in de markt kunnen dit het beste overdragen is de ervaring. We geloven dan ook sterk in meester-gezel achtige constructies voor optimale talentontwikkeling.

Gerenommeerde creatieve ondernemers geven colleges van soms een uur, soms in een semester, soms in een langduriger afspraak van een halve dag per week gedurende een jaar. Zij worden vaak op meerdere plekken gevraagd en hechten er om praktische redenen aan dit te kunnen doen vanuit hun onderneming en hiervoor te kunnen factureren. Het bij meerdere plekken aangaan van een (tijdelijke) arbeidsovereenkomst zou leiden tot onnodige administratieve rompslomp.

Om creatief talent te blijven uitdagen en de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt te verbeteren spelen deze praktijkdocenten een belangrijke rol. Daarmee dragen zij bij aan de ambitie van de topsector creatieve industrie om tot de internationale top te blijven behoren.

Daar waar de motie en de nieuwe Wet Werk en Zekerheid mensen willen beschermen door meer zekerheden te bieden en het alternatief voor het wetsvoorstel Beschikking Geen Loonheffing beoogt te komen tot een heldere verantwoordelijkheidsverdeling bij het aangaan van arbeidsrelaties, willen genoemde creatieve ondernemers en zelfstandigen, vanwege de extra administratieve lastendruk die dit oplevert, zelf meestal helemaal geen tijdelijk of vast contract bij een kennisinstelling.

De Creative Council en de Federatie Creatieve Industrie wijzen er derhalve op dat door de strekking van de motie en de interpretatie van de gezagsverhouding tussen onderwijsinstelling en praktijkdocent en de arbeidsrechtelijke gevolgen daarvan een contigent docenten verloren dreigt te gaan waaraan wij in de creatieve industrie en bij creatieve kennisinstellingen erg hechten.

Deze ondernemers en zelfstandigen, die óók in het onderwijs werken, vinden dat zelf ook jammer omdat zij graag hun kennis er ervaring blijven overdragen. Daarom vragen wij voor deze groep docenten kwalitatief hoogwaardig, uitdagend creatief onderwijs en de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt centraal te blijven stellen in plaats van het soort arbeidsrelatie.

Wij verzoeken u de ondernemers die ook voor de klas staan de mogelijkheid te blijven geven om - binnen de richtlijnen van de kennisinstellingen hiervoor - te factureren voor hun onderwijsinspanningen, zonder hen en creatieve kennisinstellingen te confronteren met onnodige regeldruk. Uiteraard zijn wij tot een nadere toelichting bereid.

Met vriendelijke groet,

Namens het Topteam Creatieve Industrie en de Dutch Creative Council, Jeroen van Erp.

Namens de Federatie Dutch Creative Industries, Harry Starren.