SER arbeidsmarktverkenning culturele en creatieve sector
De Sociaal-Economische Raad (SER) en de Raad voor Cultuur werken gezamenlijk aan een vervolg op hun arbeidsmarktverkenning in de culturele en creatieve sector die zij vorig jaar hebben uitgebracht. De raden onderzoeken welke duurzame oplossingen kunnen bijdragen aan een aantal knelpunten op de arbeidsmarkt in de sector. Désirée Majoor, topteam Creatieve Industrie / Vicevoorzitter HKU leverde een inhoudelijke bijdrage aan de consultatie:
Een voorbeeld
Bart Witte is vandaag mijn rolmodel. Op Linked in beschrijft hij zichzelf als: Active as a freelancer and within Expodium collective Bart is a dedicated, pro-active, innovative and ambitious creative professional with a proven track record in concept development and production of artistic programs. Ability to combine strong knowledge of industry, with a sharp eye for social construct, the urban realm and changing society. Enjoys collaborating in exploring new possibilities to establish successful innovations.
Bart Witte presenteert zich als Bart Witte Advies, houdt zich bezig met grootstedelijke ontwikkeling en stadsplanning, maakt deel uit van het collectief Expodium, werkt momenteel aan het herhuisvesten van BAK in Utrecht wordt ingehuurd door de gemeente om Culturele Zondagen te organiseren, en geeft les bij een masteropleiding. Bart Witte heeft Beeldende Kunst gestudeerd aan de HKU. Hij vertelt me ongevraagd dat hij nog steeds zoveel aan zijn opleiding heeft.
Hybride beroepspraktijk
Ik spreek vanuit de positie: de arbeidsmarkt voor afgestudeerden uit het kunstonderwijs en creatieve opleidingen. Hoe ziet die arbeidsmarkt er in de praktijk uit? Ik zie dan de hybride beroepspraktijk voor me die de realiteit is voor de meeste van onze afgestudeerden: een mix van activiteiten in de culturele sector en de creatieve industrie, veelal als ZZP-er of kleine ondernemer, in combinatie met kortlopende contracten in een dienstverband. Veel projectmatig werk, een combinatie van werk in opdracht en zelf geïnitieerde projecten bv met een eigen collectief of netwerk. Onze afgestudeerden onderzoeken en ontdekken nieuwe vormen van organiseren en ondernemen. Het woord ‘subsidie’ hoor ik zelden meer. Ik zie zelfbewuste creatieve professionals die prima in staat zijn hun eigen brood te verdienen.
Hoe kunnen we deze creatieve professionals waarderen?
- door positieve (realistische) beeldvorming over de beroepspraktijk van de creatieve professional
- door het verkleinen van het verschil tussen de positie van de ZZP-er en degene in loondienst met name op het gebied van sociale zekerheid en ontwikkelings- en opleidingsmogelijkheden
- door het creëren van ruimte voor experimenten met nieuwe organisatievormen en business modellen
Wat Bart zich realiseert is dat hij gedurende zijn loopbaan nog vaak zal switchen: van rol, van specialisatie, van toepassingsgebied, van opdrachtgever. Hij investeert daarom in zichzelf en in zijn eigen employability. Hij verdiept en verbreedt. Hij is bovenal flexibel en adaptief..Nieuwe arbeidsmarktverhoudingen die dit ondersteunen en mogelijkheden om zijn potentieel te blijven ontwikkelen doen hem recht
Sectorale arbeidsmarkt
De arbeidsmarkt voor mijn afgestudeerden wordt gevormd door wat door de Europese Commissie omschreven wordt als ‘the cultural and creative industries’: ‘cultural and creative industries are those industries that are based on cultural values, cultural diversity, individual and/or collective creativity, skills and talent with the potential to generate innovation, wealth and jobs through the creation of social and economic value, in particular from intellectual property; they include the following sectors relying on cultural and creative inputs: architecture, archives and libraries, artistic crafts, audiovisual (including film, television, software and video games, and multimedia and recorded music), cultural heritage, design, creativity-driven high-end industries and fashion, festivals, live music, performing arts, books and publishing (newspapers and magazines), radio and visual arts, and advertising’ (uit: EU rapport On a coherent EU policy for cultural and creative industries, 30/11/2016)
STOP HET SILO-DENKEN
En dan hebben we het nog niet eens gehad over de cross over en spill over effecten naar andere sectoren, waar regelmatig op gewezen wordt. Ergo, uiteindelijk gaat het ook over de waardering van de (toegevoegde) waarde van de creatieve professional niet alleen binnen maar ook buiten de culturele en creatieve sector. De culturele sector, de creatieve industrie en alle andere economische sectoren, de publieke en de private sector, zij vormen voor de creatieve professional één arbeidsmarkt waarin hij zich flexibel wil kunnen bewegen. Arbeidsverhoudingen en wet- en regelgeving zouden dit realistisch gezien moeten kunnen ondersteunen.
Opdrachtgeverschap, synergie en impact
Syb Groeneveld, directeur van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie schreef in het kader van de SER-consultatie een column over het belang van goed opdrachtgeverschap, synergie tussen ontwerpers en marktpartijen en onderzoek naar de impact van de creatieve industrie voor andere sectoren.